Rất dễ đi đến một nhận xét tổng quát là thế hệ hiện tại phải chứng kiến rất nhiều biến đổi về trật tự xã hội cũng như những tiến hóa vượt bực của kỹ thuật và công nghệ. Nhưng có lẽ cũng không khó nếu dựa vào dữ kiện để biện luận rằng thế hệ nào cũng phải đối phó với thay đổi về nếp sống, về kinh tế, về thách thức với con người – tựu chung bắt nguồn từ gia tăng nhân số trên trái đất, và từ một hai thế kỷ nay đa phần tập trung vào các đô thị khắp nơi trên thế giới.

Nếu lấy khoảng thời gian 30 năm tương đương với một thế hệ, ta thấy có nhiều phát minh kỹ thuật khoa học có thể phát triển đến mức không ngờ chỉ trong vòng một thế hệ. Tiếp tục đọc →

Trong vòng vài thế kỷ qua, kiến thức nhân loại về đời sống hằng ngày thường dính liền với kiến thức thu thập từ khoa học, và một trong những kiến thức dễ nhớ nhất là ký ức của người lớn tuổi. Các cụ thường nhớ những gì xảy ra từ thời xa xưa và ưa quên mất những kí ức gần. Chuyện kể một bà cụ di dân từ thời còn bé sang Úc, trong những ngày trước lâm chung, tự nhiên cụ nói chuyện với các con cháu bằng thứ tiếng “ngoại ngữ” mà cả nhà không ai hiểu nổi. Đối với kí ức cận kề các cụ thường quên đi tên họ của những người mới quen, cũng như tên các tài tử xi-nê mới nổi trong vòng 5-10 năm trở lại. Tiếp tục đọc →

Những người thuộc thế hệ sinh-sung hay lớn hơn một chút, từng sống ở chốn thành thị vào những thập niên 50-60, có thể nhớ ngày xưa ở Việt Nam, rất nhiều thứ thức ăn thức uống, ngay cả thứ bánh ngọt kiểu bít-quy người ta cũng phải nhập cảng từ Pháp. Đáng nhớ nhất là bánh ngọt bít-quy hiệu LU petit beurre để trong hộp thiếc. Bên ngoài hộp có in vài dòng chữ tiếng Việt đáng nhớ:

“Năm xưa em còn thơ ngây

Bánh LU đem tặng thầy

Chừ tớ làm quan lớn

Con thầy trả xấp hai” Tiếp tục đọc →

Một đề tựa, hai bài viết hơi khác với nhau

Cách đây vài năm, nhân một buổi trà dư tửu hậu, một người bạn góp ý rằng bây giờ xi-nê sao bắt đầu nhàm chán quá, họ cứ đem mấy phim xưa ra quay đi quay lại hoài. Một người bạn khác, chuyên viên về IT, cho biết ở thời đại kỹ thuật dùng số, thế nào rồi cũng có ngày Hollywood sẽ phát minh ra thứ xi-nê có hai ba lối kết cục khác nhau, lăng xê ra trình chiếu tại những rạp “chớp bóng” khác nhau, hay cho thuê trên hai loại dĩa DVD trình bày bìa khác nhau.

Ý tưởng một thứ phim xi-nê có hai đoạn kết cục khác nhau cứ nằm đâu đó trong đầu tôi cho mãi đến tuần rồi, nhân dịp đi shopping, thấy một vài phim nổi tiếng gần đây trình bán trong một tiệm lớn bán phim đĩa DVD. Tiếp tục đọc →

Như đã viết trong bài cùng một đề tài hồi năm ngoái, nếp sống nhân loại trong mấy năm gần đây biến đổi quá nhanh. Nhanh đến đỗi đề tài những mùa xuân năm cũ ban đầu định ghi lại (kẻo quên) lối sống của thời xa xưa, cách đây mấy mươi năm, nhưng lần hồi cả người đọc và người viết đều thấy rõ những thay đổi trong vòng mười năm, hai ba chục năm trở lại đây lại quá nhiều và thật ra đòi hỏi phải ghi lại thật nhanh. Bởi chúng mang nhiều tầm vóc quan trọng hơn và ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống hiện tại và những năm tháng sắp tới.

Những mùa xuân năm cũ càng ngày càng mang rõ nét chỉ là những mùa xuân cách đây chừng vài năm, hay trong vòng 5-10 năm trở lại. Tiếp tục đọc →

Một trong những chuyện thật quan trọng mà ngày xưa khác với ngày nay, tưởng cần phải ghi lại kẻo quên chính là chuyện ăn uống. Ăn uống trên toàn cầu đã thay đổi rất nhiều trong vòng phần nửa sau của thế kỷ 20. Tại Việt Nam, trước năm 1954, ít ai ở miền Nam biết đến phở, và cho đến khoảng cuối thập niên 1960’s mới có sự xâm nhập của bún bò Huế, rồi đến mì Quảng, mì cao lâu (Hội An), và các món quà vặt, thức ăn điểm tâm, ăn trưa, ăn chiều, xuất xứ từ khắp nơi trên đất nước chỉ lần lượt giao lưu với nhau kể từ khoảng thập kỷ 1980, và hết sức rầm rộ với cao tốc khi thế kỷ 20 kết thúc, chuyển sang thế kỷ 21. Tiếp tục đọc →