Ở nơi đây có sông Nho Quế

Từ trên nguồn chảy xuống phiá đông

Chảy qua thị trấn Đồng Văn

Quanh năm nước ngọt đủ dùng tưới tiêu

Vùng cao nguyên Đồng Văn kỳ ảo

Trên kỳ đài thấp thoáng cờ bay

Lá cờ tổ quốc đêm ngày

Là niềm kiêu hãnh của người Việt Nam

 

Huyện Đồng Văn có chừng mười bốn xã

Xã Sủng Trái, có Sà Phìn

Sủng Là, Lùng Táo, Lũng Phìn

Phố Lá, Lũng Cú, Tả Phìn nói chung

 

Xã trong vùng Má Lé, Sáng Tủng

Xã Tả Lũng, Sính Lũng, Lũng Thầu

Đếu là các lũng vùng cao

780 Người Tày Phù Lá, người Dao ở cùng

 

Huyên Mèo Vạc trong vùng biên giới

Phía đông bắc giáp với Trung Hoa

Phía nam xuống dưới đi qua

Bảo Lâm huyện lỵ vùng xa Cao Bằng

 

Với năm lẻ chín ngàn dân sô

Trong diện tích vào cỡ sáu trăm

Trải dài cho đến Đồng Văn

Đi qua các xã Nậm Ban đá vôi

 

Xã Lũng Chinh, Khâu Vai, Súng Máng

Xã Niệm Sơn, Pải Lủng, Pà Vi

Sơn Vĩ là xã khó đi

Sủng Trà heo hút đường đi gập ghềnh

 

Xã Thương Phùng nằm bên Xín Cái

Xã Niêm Tông ở mãi vùng sâu

Tất Nga, Tả Lủng núi cao

820 Tài nguyên lâm sản dồi dào nhiều nơi

 

Làng du lịch nơi đây cũng có

Hèm Mèo Vạc cơn gió thổi qua

Thiên nhiên sông suối hài hòa

Cảnh quan xinh đẹp sắc hoa nhiều loài

 

Họp chợ tình Khâu Vai Mèo Vạc

Là hiện thực phong cách tự nhiên

Gái trai dù ở trong miền

Có thêm lễ hội giao duyên mở lời

 

Câu chuyện tình của bao đời trước

Kể về chuyện không được yêu nhau

Thôi thề xin đợi kiếp sau

Cho vơi nỗi nhớ cơn đau bây giờ

 

Cứ mỗi năm đúng giờ hẹn ước

Đến Khâu Vai hôm trước ngày sau

Thì thầm kể lại nỗi đau

Cuộc tình dang dở với bao ngậm ngùi

 

Hết đêm vui, lòng buồn như cắt

Chia tay rồi, quặn thắt nỗi đau

Thời gian xin chóng qua mau

Để cho ta được thấy nhau một lần

 

Phiên chợ tình đặc trưng văn hóa

Của đồng bào dân tộc ít người

Chợ là điểm hẹn tuyệt vời

Về đây họp chợ đợi người muôn năm

 

Hoàng Su Phi đất nằm phía Bắc

Nơi núi rừng xanh ngắt màu cây

64 ngàn dân ở đây

25 xã huyện đất đai quanh vùng

 

Xã Bản Chiến Phố, Nam Sơn, Thàng Tín

Xã Bàn Luốc, Tân Tiến, Đàn Văn

Bản Péo, Bản Máy Tụ Nhân

Túng Sán, Thàng Tín, Nàng Đôn Bàn Nhùng

 

Xã Bán Phùng, Hồ Thầu Chiến Phố

Xã Nậm Địch gần chỗ Pồ Lô

Xã Nậm Ty Sán Xà Hồ

Bản làng nương rẫy lô nhô núi đồi

 

Ngàm Đăng Vài rồi Tà Sư Choóng

Pờ Ly Ngài hang động cao nguyên

Lên cao xuống dốc Chu Phìn

860 Cuối cùng là xã Thông Nguyên ít người

 

Ở nơi đây người Nùng đa số

40 phần vào cỡ đông dân

Đan mây thổ cẩm làm nông

Có chè Shan tuyết được trồng khắp nơi

 

Đất thích hợp cho cây ăn trái

Đến mùa hè thu hái đông vui

Gùi thồ mang xuống vùng xuôi

Bán mua trao đổi với người phương xa

 

Đến mùa hoa là mùa lễ lược

Lễ Cấp sắc, nhảy lửa, Lồng Tồng

Có thêm lễ trọng người Nùng

Là ngày đại lễ cúng rừng hằng năm

 

Khu Cù Tê ngày rằm tháng bảy

Ngày lễ tết tháng Bảy mua thu

Sắm đồ lễ vật cầu mưa

Cầu cho nương rẫy lúa ngô đầy đồng

 

Huyện Xín Mần bắc giáp Trung Quốc

Có đường biên cột mốc phân ranh

Núi cao, thung lũng vây quanh

Hình vòm, độ dốc hình thành từ xưa

 

Thuở xa xưa vùng này biên ải

Mây lưng trời từng dải núi cao

Dưới chân thung lũng suối sâu

860 Chiều vàng tắt nắng ngã màu hoàng hôn

 

Huyện Xín Mần địa hình phức tạp

Rặng núi cao chia cắt nhiều nơi

Mặt bằng đất hẹp tách rời

Thành khe thành suối, rừng đầy thú hoang

 

Ở Nậm Yên có con sông Cháy

Giòng sông này nước chảy xuyên qua

Cầu treo trên bản lủng xa

Rừng xanh ghềnh đá xóm nhà của dân

 

Huyện Quản Bạ nằm gần biên giới

Về tây bắc vươn tới Vân Nam

Vị Xuyên nằm ở phiá nam

Yên Minh nằm ở đông nam vùng này

 

Huyện có xã Tùng Vài, Tả Ván

Xã Đông Hà, Lùng Tám Thanh Vân

Quan Bạ, Quyết Tiên, Thai An

Cán Tỷ, Nghĩa Thuận nằm gần Đai Sơn

 

Cao Mã Pờ chờn vờn vách đá

Xã vùng này là xã sát biên

Đồi xanh vách núi cao nguyên

Mấy tầng mây trắng núi liền chân mây

 

Vùng Tam Sơn nơi đây cảnh đẹp

Khu đồng bằng như nét trong tranh

Ngút ngàn điệp khúc màu xanh

Bậc thang ruộng lúa loanh quanh chân đồi

 

Huyện Yên Minh phìa tây Quản Bạ

Có 17 xã lâm sơn

Phần nhiều thung lũng núi non

Gập ghềnh đèo dốc cảnh quan hữu tình

 

Xã Đông Minh Mậu Long Phú Lũng

Xã Đường Thượng Sủng Tráng Du Già

Na Khê Mâu Duệ Súng Thài

Ngam La Du Tiến nằm ngoài miền xa

 

Lao Và Chải nhìn qua Bạch Đích

Xã Lũng Hồ lại xích gần nhau

Đều là những xã vùng cao

Lối đi hiểm trở suối sâu ngăn đường

 

Xã Ngọc Long Hữu Vinh Thắng Mố

Đường Phú Lũng trắc trở khó đi

Lối ngoằng lắc lẻo chử

900 Lủng sâu suối chảy thầm thì ngàn măm

 

Huyện Quang Bình đất nằm giữa chỗ

Ở trung tâm cửa ngỏ giao thông

Tuyên Quang, Bắc Cạn phía đông

Lào Cai, Yên Bái ruộng đồng phiá tây

 

Quang Bình nơi trung tâm công nghiệp

Là môi trường phát triển mai sau

Chuyên canh lâm nghiêp làm giàu

Mở mang giáo dục nâng cao tay nghề

 

Quang Bình có mỏ chì quặng sắt

Có vàng sa khoáng, cát, đá xanh

Có meca, có cao lanh

Có rừng đặc chủng nguyên sinh khá nhiều

 

Diện tích đất tự nhiên khá lớn

Tám chục ngàn đất rộng bao la

Trồng cây công nghiệp như là

Như thông ba lá, như trà ô long

 

Tài nguyên rừng vô cùng phong phú

Ở khu đồi núi rú Bằng Lang

Hay là ở xã Xuân Giang

Yên Hà Vĩ Thượng, Hương Sơn Yên Bình

 

Trà Tiên Nguyên, và chè Shan Tuyết

Là thương hiệu nổi tiếng xưa nay

Nên chăng khai thác loại này

Nâng cao chất lượng xuất ngay ra ngoài

 

Huyện Vị Xuyên núi đồi tây bắc

Thời nhà Minh là đất Bình Nguyên

Đời Mạc thì đổi Vi Xuyên

Là nơi đô hội đất thiêng một vùng

 

Trong cuộc chiến ở vùng biên giới

Bày bày hai đỉnh núi Vị Xuyên

Dấu tích cuộc chiến còn nguyên

Hồn sông vận nước dấu in muôn đời

 

Khu công nghiệp có nơi lắp ráp

Đất Bình Vàng, xe máy khung xe

Mở mang trường dạy tay ngề

Chỉnh trang lưới điện đưa về nông thôn

 

Về giao thông có đường quốc lộ

Chạy từ bắc xuống tuốt phiá nam

Lưu thông chuyên chở nhiều hàng

940 Miền cao cho đến các vùng trung du

 

Vùng trung du, vùng xa hiểm trở

Cũng có đường chuyên chở tới nơi

Hàng hóa lúa gạo trái cây

Thuốc men phân bón ngày ngày chờ đi

 

Từ Vị Xuyên muốn đi Trung Quốc

Theo cửa khẩu Thanh Thúy mà sang

Đường dài cho tới Vân Nam

Cung đường rất đẹp cảnh quan lạ lùng

 

Cho đến nay lưới giao thông đường bộ

Trên bảy ngàn cây số dọc ngang

Mấy ngàn cây số đường quan

Riêng cho tỉnh lộ Hà Giang vùng này

 

Ngoài tỉnh lộ vòng xoay huyện lộ

Đường dân sinh, hương lộ, sơn quan

Truc lộ chính của Hà Giang

Cung đường số 4, cung đường số 2

 

Quốc lộ 2 hơn 300 cây số

Từ Hà Nội lên tới Hà Giang

Đi qua hết tỉnh Tuyên Quang

Đến nơi Cửa khẩu cuối đường số 2

 

Quốc lộ 2 con đường Nam Bắc

Là cung đường huyết mạch lưu thông

Điểm đầu Phù Lỗ Sóc Sơn

Đi qua mấy đọan tới sân Nội Bài

 

Lộ 279 cung đường huyết mạch

Cung đường này bao quát cao nguyên

Quảng Ninh, Bắc Cạn, Tuyên Quang

Hà Giang, Tuần Giáo, Tam Đường, Lào Cai

 

Quốc lộ 4 gần nơi biên giới

Từ Lạng Sơn cho tới Hà Giang

Yên Minh, Quảng Bạ, Đồng Văn

Mèo Vạc, Xín Cái, Mường Khương, Văn Bàn

 

Hướng đông tây cung đường số 4

Chạy sát đường biên giới Việt Trung

Con đường chủ yếu trong vùng

Lưu thông chuyên chở cho vùng trung du

 

Lộ 34 trong khu Tây Bắc

Từ Bảo Lâm chạy sát sông Gâm

Tách ra chạy tới Hà Giang

980 Cung đường này thấp dễ tràn nước sông

 

Để lưu thông có đường huyện lộ

Nối các huyện nhiều chỗ với nhau

Bắc Mê, Quảng Bả vùng cao

Đồng Văn, Mèo Vạc, Lủng Thầu, Vinh Quang

 

Ở rừng sâu có đường liên xã

Ở vùng cao núi đá cao nguyên

Nam Sơn, Nậm Địch, Chu Phìn

Khâu Vai Pải Lũng, Vị Xuyên, Trung Thành

 

Trong rừng xanh đường mòn dẫn lối

Ở trên cao đỉnh núi cheo leo

Quanh co dốc đá tai mèo

Đường đi vạch lối men theo bià rừng

 

Chợ Hà Giang trên đường Trần Phú

Tuy là nhỏ nhưng đủ mặt hàng

Quầy hàng xắp xếp gọn gàng

Áo quần giày dép thời trang có nhiều

 

Hàng nồi niêu và hàng lâm sản

Hàng tôm cá hải sản miền xuôi

Bí bầu rau rán ngô khoai

Nếp thơm gạo trắng củ mài, đậu đen

 

Còn chợ phiên vùng cao núi đá

Là sinh hoạt văn hóa tự nhiên

Của các dân tộc cao nguyên

Người đi họp chợ giao duyên tỏ tình

 

Chợ Khâu Vai chợ tình muôn thuở

Mỗi một năm chỉ họp một ngày

Món quà tình nghĩa cầm tay

Đàn môi khèn lá suốt ngày sáng đêm

 

Chợ Đồng Văn họp 5 giờ sáng

Khi sương mờ nước đọng trên cây

Núi rừng giấc ngủ đang say

Trời hơi se lạnh mây bay xuống đồi

 

Họp chợ phiên là ngày hẹn ước

Của những ngưới muốn được bên nhau

Một tuần qua thật quá lâu

Mà sao chủ nhật lại mau thế này

 

Cứ mỗi tuần như lời hẹn cũ

Ngày chủ nhật họp chợ Đồng Văn

Sương khuya trắng cả rừng xanh

1020 Nôn nao chân bước cho nhanh gặp người

 

Chợ Phố Cào vui như ngày hội

Buổi họp chợ chưa tới một ngày

Áo quần váy đẹp gùi mây

Giao lưu là chính cầm tay ngỏ lời

 

Khi đến nơi, trời chưa hừng sáng

Sương còn mù trên đỉnh núi cao

Lòng người đi chợ nôn nao

Sáu ngày nửa buổi biết bao đợi chờ

 

Chợ Lủng Phìn lúc tờ mờ sáng

Ở nơi đây mua bán nhiều hàng

Người Dao, Phú Lá, Hơ Mông

Bố Y, Sán Chỉ, người Nùng Cao Lan

 

Từ bản làng vùng xa cũng đến

Buổi chợ phiên nổi tiếng nhất vùng

Rượu ngô, thổ cẩm, mật ong

Chè xanh sơn tuyết và vòng nữ trang

 

Chợ Mèo Vạc nằm trong thị trấn

Ờ gần sân vận đông trung tâm

7 ngày họp chợ một lần

Trâu bò dê lợn và hàng thủ công

 

Chợ rất đông lắm người dân tộc

Người Lô Lố, người tộc Tà Phèn

Vượt qua đèo Mã Pì Lèng

Mới vào được chợ để chơi một ngày

 

Ở những nơi vùng cao núi đá

Khu dân cư có chợ xã miền cao

Tụ Nhân chợ Sản Xà Hồ

Chợ Tùng Sản, Pồ Lồ, Nậm Ti

 

Chợ Na Chi, Hồ Thầu, Nậm Địch

Ngâm Đang Vài Bạch Đích Ngọc Long

Nam Sơn, Chế Lá Bản Phùng

Nàn Ma, Cốc Rế, Mậu Long, Cốc Pài

 

Cũng có vài chợ nghe rất lạ

Là phiên chợ cắp nách Hà Giang

Lợn gà rau quả thì mang

Nách tay, ôm lấy gùi mang lên người

 

Chợ cắp nách vui ngày lễ hội

Con đường dài nghẽn lối người đi

Cắp nách bất cứ thứ gì

1060 Rượu ngô, thổ cẩm khoai mì cũng xong

 

Con heo mán chỉ bằng trái bi

Con gà ô đen kịt như than

Rau xanh đậu đỏ củ hành

Cái gì mua được đi quanh một vòng

 

Phiên chợ trâu ở vùng tây bắc

Cứ vài tuần tổ chức một lần

Trâu từ các huyện Xín Mần

Từ Xi Ma Cái, bản vùng thật xa

 

Chợ gia súc bản xa Cán Cấu

Là chợ phiên thu hút người xem

Phiên chợ nằm ở vùng ven

Trâu to làm giống, trâu đen thân tròn

 

Ngoài Ủy ban nhân dân của tỉnh

Còn có sở phụ trách các ngành

Sở y tế lao động thương binh

Sở Giáo dục, Tài chính, Thông tin, Môi trường

 

Sở giao thông công thương khoa học

Sở Ngoại vụ kế hoạch thể thao

Tư Pháp xây dụng vùng cao

Và nhiều cơ sở cấp cao các ngành

 

Ngành bưu điện, truyền hình kỹ thuật

Ngành ngân hàng tất bật chuyên giao

Tòa án nhân dân tối cao

Cơ quan giúp việc chuyên sâu cho người

 

Hà Giang có 20 bưu cục

Bưu cục thành phố ở trung tâm

Quang Bình, Bắc Mế, Xin Mần

Và nhiều bưu cục trong vùng Hà Giang

 

Xe Hà Giang ở phường Nguyễn Trãi

Có quầy vé và bãi đậu xe

Hà Giang-Hà Nội nhiều xe

Chuyến lên, chuyến xuống, xe về thường xuyên

 

Xe thường xuyên Hà Giang-Mèo Vạc

Xe Quảng Bạ đi các tuyến xa

Đồng Văn, Phó Bản đi qua

Yên Minh, Lũng Cú xe nhà dễ đi

 

TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN

Muốn khảo sát về tài nguyên khoáng sản

Vẽ bản đồ tính toán chi li

Ở đâu mỏ bạc mỏ chì

Ở đâu thì có man nhê mỏ vàng

 

Biết rõ ràng cấu trúc địa chất

Tìm địa bàn thực chất tiềm năng

Sắt, nhôm, kim loai, mangan

Titan, bauxite, volfram, mỏ đồng

 

Diaspor ở vùng núi đá

Loại bauxite quí giá vô cùng

Nicken, Bismut nói chung

1180 Đều có trữ lượng ở vùng Hà Giang

 

Ở Bắc Quang, Bắc Mế, Tùng Bá

Có mỏ đồng, sắt dạng sunfua

Điểm giao sông Gấm sông Lô

Có vàng sa khoáng mà chưa thăm dò

 

Có loại khoáng không do kim loại

Như đá phiến, như sỏi, cao lanh

Ở vùng Phó Bảng có than

Trữ lượng khá lớn nên cần quan tâm

 

Vùng đông nam vòm nâng sông Cháy

Đã phát hiện thấy dãy mangan

Có nhiều nghìn tấn mỗi năm

Là nguồn thu nhập tiềm năng dài ngày

 

Ở nước ta phía tây bắc bộ

Vùng đất hiếm nằm ở cao nguyên

Đất này trữ lượng còn nhiều

Chưa vào khai thác hướng theo thị trường

 

Loại tài nguyên đã dùng là hết

Là khoáng sản đất cát tự nhiên

Nên chăng biện pháp đủ nghiêm

Mới mong giữ vững tài nguyên nước nhà

 

Việc khai thác thường là tự phát

Không điều nghiên tính toán trước sau

Nguồn sông đầu suối miền cao

Môi trường ô nhiễm không sao ngăn ngừa